การผ่าตัดข้อกระดูกโดยใช้กล้องขนาดเล็กหรือที่รู้จักกันในชื่อ การผ่าตัดส่องกล้องข้อเป็นเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่ทันสมัย ซึ่งปฏิวัติวิธีการวินิจฉัยและรักษาปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นภายในข้อกระดูก เทคนิคนี้ใช้กล้องขนาดเล็กที่เรียกว่ากล้องส่องกล้องร่วมกับเครื่องมือผ่าตัดขนาดเล็กเพื่อทำหัตถการผ่านแผลเล็กๆ เทคนิคนี้มีข้อดีหลายประการเมื่อเทียบกับการผ่าตัดแบบเปิดแบบดั้งเดิม
โดยเฉพาะอย่างยิ่งการผ่าตัดบริเวณข้อเข่า ไหล่ สะโพก ข้อเท้าและข้อมือ
หลักการทำงาน:
การผ่าตัดส่องกล้องข้อจะใช้กล้องขนาดเล็กมาก (มีขนาดเท่าปากกาหรือเล็กกว่า) สอดเข้าไปในข้อกระดูกผ่านแผลผ่าตัดขนาดเล็กเพียงไม่กี่มิลลิเมตร กล้องนี้มีใยแก้วนำแสงและระบบแสงสว่างที่ส่งภาพภายในข้อไปยังจอภาพขนาดใหญ่ ทำให้ศัลยแพทย์สามารถมองเห็นพยาธิสภาพภายในข้อได้อย่างชัดเจนและละเอียด
ในขณะเดียวกัน ศัลยแพทย์จะใช้เครื่องมือผ่าตัดขนาดเล็กพิเศษสอดผ่านแผลเล็กๆ อีกจุดหนึ่งเพื่อทำการแก้ไขความผิดปกติที่พบ เช่น การตัดเนื้อเยื่อที่เสียหาย การซ่อมแซมเส้นเอ็นหรือกระดูกอ่อน การนำชิ้นส่วนกระดูกหรือกระดูกอ่อนที่หลุดออกไป หรือการจัดเรียงกระดูก
ข้อดีของการผ่าตัดส่องกล้องข้อ:
การผ่าตัดส่องกล้องข้อมีข้อดีหลายประการเมื่อเทียบกับการผ่าตัดแบบเปิดแผลแบบดั้งเดิม ได้แก่:
แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก: ทำให้เจ็บน้อยลง ลดการเกิดแผลเป็น และดูสวยงามกว่า
การบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อรอบข้างน้อย: เนื่องจากไม่ต้องตัดกล้ามเนื้อหรือเนื้อเยื่อรอบข้อมากเท่าการผ่าตัดแบบเปิด ทำให้ลดการบาดเจ็บและลดการเสียเลือด
ลดอาการปวดหลังผ่าตัด: ผู้ป่วยมีอาการปวดน้อยกว่ามาก ทำให้ไม่จำเป็นต้องใช้ยาแก้ปวดมาก
ฟื้นตัวเร็ว: ผู้ป่วยสามารถกลับมาเคลื่อนไหวข้อได้เร็วขึ้น และกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้เร็วกว่า
ลดระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาล: บางกรณีผู้ป่วยสามารถกลับบ้านได้ภายใน 1-2 วันหลังผ่าตัด
ลดความเสี่ยงของการติดเชื้อและภาวะแทรกซ้อน: เนื่องจากแผลมีขนาดเล็กและมีการสัมผัสกับสิ่งแวดล้อมน้อยลง
การมองเห็นที่ชัดเจน: กล้องส่องข้อขยายภาพภายในข้อ ทำให้ศัลยแพทย์มองเห็นรายละเอียดได้อย่างชัดเจนและแม่นยำ
ข้อบ่งชี้ในการผ่าตัดส่องกล้องข้อ:
การผ่าตัดส่องกล้องข้อสามารถใช้ในการวินิจฉัยและรักษาปัญหาของข้อต่างๆ ได้แก่:
ข้อเข่า: เช่น เอ็นไขว้หน้า/หลังขาด, หมอนรองกระดูกฉีกขาด, กระดูกอ่อนผิวข้อเสียหาย, ข้อเข่าเสื่อมในระยะแรก
ข้อไหล่: เช่น เอ็นข้อไหล่ฉีกขาด (Rotator Cuff Tear), ภาวะข้อไหล่ติด, ข้อไหล่หลุดซ้ำ
ข้อข้อเท้า: เช่น กระดูกอ่อนข้อเท้าเสียหาย, เอ็นข้อเท้าฉีกขาด
ข้อสะโพก: เช่น ภาวะกระดูกอ่อนผิวข้อสะโพกบาดเจ็บ
ข้อมือและข้อศอก: เช่น มีชิ้นส่วนกระดูกหรือกระดูกอ่อนหลวมอยู่ในข้อ
เทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง:
นอกจากกล้องส่องข้อและเครื่องมือผ่าตัดขนาดเล็กแล้ว เทคโนโลยีที่เข้ามาเสริมประสิทธิภาพของการผ่าตัดส่องกล้องข้อ ได้แก่:
จอภาพความละเอียดสูง (High-definition monitors): ให้ภาพที่คมชัดและละเอียด
ระบบนำร่อง (Navigation systems): บางกรณีอาจมีการใช้ระบบนำร่องช่วยเพิ่มความแม่นยำในการผ่าตัด
เทคนิคการผ่าตัดแบบ Endoscope และ Microscope: สำหรับการผ่าตัดกระดูกสันหลังผ่านกล้องก็เป็นอีกแขนงหนึ่งที่คล้ายกัน โดย Endoscope เป็นกล้องขนาดเล็กมากที่สอดเข้าไปในตัวผู้ป่วยได้เลย ส่วน Microscope จะเป็นกล้องจุลทรรศน์ที่ใช้ส่องจากภายนอกผ่านแผลเล็กๆ
อุปกรณ์ช่วยการตัดและขัด: มีเครื่องมือขนาดเล็กที่ออกแบบมาเฉพาะสำหรับการตัด, ขัด, หรือดูดเศษเนื้อเยื่อภายในข้อ
การผ่าตัดข้อกระดูกโดยใช้กล้องขนาดเล็กเป็นเทคโนโลยีที่ก้าวหน้าในวงการศัลยกรรมกระดูก ช่วยให้ผู้ป่วยได้รับประโยชน์มากมาย ทั้งการบาดเจ็บที่น้อยลง การฟื้นตัวที่รวดเร็ว และผลลัพธ์การรักษาที่ดีขึ้น